Ra đời trong đỉnh điểm bức xúc
Quay lại thời gian cách đây gần hai năm, bối cảnh chờ chuyển tiếp từ Nghị định 202 sang 108 chính là giai đoạn đỉnh điểm dồn nén bức xúc của ngành phân bón. Cơ quan quản lí, doanh nghiệp, nhà khoa học, chuyên gia và nông dân đều trong tình trạng bức xúc bởi sự lùng nhùng, rắc rối trong quản lí khiến phân bón giả, kém chất lượng, nhái nhãn mác tràn lan trên thị trường, đỉnh điểm là vụ việc Cty Thuận Phong đến nay vẫn chưa thể giải quyết dứt điểm.
Dư luận, xã hội bức xúc với ngành phân bón cũng phải bởi chỉ trong vòng chưa đầy 10 năm, do đòi hỏi từ thực tiễn Chính phủ phải liên tục thay đổi cơ quan quản lý nhà nước, thay đổi nghị định về phân bón tới 3 – 4 lần từ 113 đến 191 rồi tới 202, song chưa Nghị định nào được ưng ý, doanh nghiệp, người dân vẫn phải mệt phờ chạy theo.
Quả thực, cho đến tận bây giờ có lẽ bà con nông dân Tây Nguyên chưa hết điêu đứng bởi tình trạng tràn lan phân trung, vi lượng đội lốt phân lân, phân bón cao cấp, nhưng thực chất toàn vôi bột, vôi sống, đá nghiền những năm 2014 – 2016, thời của Nghị định 202. Rồi bà con nông dân miền Bắc có lúc hoa mắt với phân NPK tên sản phẩm ghi số rất to giống tên công thức phân bón, song hàm lượng là thứ quan trọng nhất lại chỉ có vài %, giá bán trên trời trong thời kỳ Nghị định 113 và 191. Chưa hết, sự việc lên tới đỉnh điểm khi hệ thống các phòng phân tích phân bón bị thanh kiểm tra sai phạm hàng loạt khiến chút lòng tin còn lại của nông dân cũng tan biến.
Ngày 17/2/2017 là bước ngoặt lớn với ngành phân bón, ngay sau khi Chính phủ có Nghị định số 15 giao Bộ NN-PTNT làm đầu mối quản lý nhà nước về phân bón, đồng thời chịu trách niệm soạn thảo nghị định bổ sung, thay thế Nghị định 202, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường và Ban cán sự Đảng bộ NN-PTNT sau khi bàn bạc, nghiên cứu kỹ lưỡng đã ban hành Nghị quyết thay đổi cơ quan tham mưu giúp Bộ trong công tác quản lý phân bón và xây dựng Nghị định thay thế 202 từ Cục Trồng trọt sang Cục Bảo vệ thực vật.
Đúng là ban đầu bản thân ngay các đơn vị trong Bộ NN-PTNT cũng như bên ngoài ít nhiều đều có những băn khoăn, lo lắng trước sự xáo trộn chưa có tiền lệ này. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại theo chia sẻ của Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam Nguyễn Hạc Thúy, Cục BVTV đang quản lí vận hành tốt như mong đợi của Bộ NN-PTNT và ngành phân bón.
Ông Nguyễn Hạc Thúy khẳng định, với hệ thống chân rết quản lý ngành dọc đến tận các tỉnh, huyện cộng những việc Cục BVTV đã làm được, đã chứng minh bằng những con số cụ thể biết nói trong một năm qua, chắc chắn thời gian tới Cục BVTV sẽ còn hoàn thiện hơn nữa nhiệm vụ quản lý nhà nước về phân bón của mình.
Còn Phó Tổng Giám đốc TCty Phân bón và Hóa chất Dầu khí Dương Trí Hội cho rằng, nhìn tổng thể sau một năm Nghị định 108 về quản lý phân bón có hiệu lực, cá nhân ông và phía ban lãnh đạo Đạm Phú Mỹ đánh giá vai trò quản lý phân bón của Cục BVTV là rất tích cực.
“Tất nhiên bất cứ văn bản quy phạm pháp luật quản lý nhà nước nào khi ban hành cũng sẽ có những ý kiến trái chiều và đó là điều hết sức bình thường, quan trọng là quá trình áp dụng vào thực tế kết quả mang lại như thế nào. Bản thân các doanh nghiệp như chúng tôi chỉ mong sự ổn định để yên tâm sản xuất và cho đến thời điểm này, chúng tôi rất yên tâm với những chủ trương mà Cục BVTV đã và đang thực hiện”, ông Dương Trí Hội chia sẻ.
